Հայագետ, լեզվաբան, պրոֆեսոր,
ՀԽՍՀ ԳԱ ակադեմիկոս,
ՀԽՍՀ գիտության վաստակավոր գործիչ
Ծնվել է 1876թ. մարտի 8-ին Կոնստանդնուպոլսում։ Ավարտել է տեղի Կեդրոնական վարժարանը, ապա 1895թ. մեկնել է Փարիզ սովորել Սորբոնի համալսարանում։
1898թ. եկել է Անդրկովկաս և նվիրվել մանկավարժական ու գիտական գործոնեության։ Որպես ուսուցիչ աշխատել է Էջմիածնում, Շուշիում, Նոր Բայազետում։ ԵՊՀ-ն հիմնադրվելիս նա հրավիրել է որպես հայագիտական, լեզվաբանական ու արևելագիտական առարկաների դասախոս։ 1943թ., երբ ստեղծվեց Հայկական ԽՍՀ գիտությունների ակադեմիան, Հր. Աճառյանը հաստատվեց ակադեմիայի հիմնադիր անդամների թվում։